Placówki oświatowe i żłobki

Dobro i bezpieczeństwo dzieci powinno być priorytetem dla każdej placówki działającej na rzecz dzieci. To nie tylko kwestia odpowiednich przepisów, ale także obowiązek poszczególnych podmiotów mających styczność z dziećmi na różnych poziomach.

Krzywdzenie dzieci niesie poważne, bezpośrednie i długofalowe konsekwencje dla ich rozwoju, zdrowia fizycznego i psychicznego oraz powoduje wysokie koszty społeczne i ekonomiczne, które ponosi całe społeczeństwo. Dlatego odpowiedni system ochrony, który obowiązuje w każdej organizacji/instytucji i określa procedury interwencji, działania profilaktyczne, edukacyjne oraz odpowiedzialność osób dorosłych za bezpieczeństwo dzieci jest konieczny, aby zapobiegać krzywdzeniu dzieci, a – jeżeli do krzywdzenia doszło – zmniejsza rozmiar jego skutków poprzez prawidłową i efektywną pomoc dziecku. Z takiego myślenia wyrastają standardy ochrony dzieci.

Standardy ochrony dzieci to 4 zasady, które pomagają tworzyć bezpieczne i przyjazne środowisko w instytucjach i organizacjach działających na rzecz dzieci. Standardy w Polsce są przyjmowane dobrowolnie, ponieważ nie obligują do tego powszechnie obowiązujące przepisy prawa. 

Zobacz, jak wdrożyć standardy ochrony dzieci w Twojej placówce - pobierz Podręcznik.

1.      POLITYKA: Organizacja/instytucja ustanowiła i wprowadziła w życie Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem.  

Standardy podstawowe: 

a.      Polityka dotyczy całego personelu (pracowników, współpracowników, stażystów i wolontariuszy – na wszystkich szczeblach organizacji).  

b.      Organ zarządzający organizacją/instytucją zatwierdził Politykę, a za jej wdrażanie i nadzorowanie odpowiada kierownictwo organizacji/instytucji.  

c.      Kierownictwo organizacji wyznaczyło osobę odpowiedzialną za monitoring realizacji Polityki. Rola oraz zadania tej osoby są jasno określone.  

d.      Polityka ochrony dzieci jasno i kompleksowo określa:  

·        zasady bezpiecznej rekrutacji personelu  

·        sposób reagowania w organizacji/instytucji na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza krzywdzenia  

·        zasady bezpiecznych relacji personel-dziecko  

·        zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych  

·        zasady ochrony wizerunku i danych osobowych dzieci  

e.      Polityka jest opublikowana i szeroko promowana wśród całego personelu, rodziców i dzieci, a poszczególne grupy są z nią aktywnie zapoznawane poprzez działania edukacyjne i informacyjne.  

2.      PERSONEL: Organizacja/instytucja monitoruje, edukuje i angażuje swoich pracowników w celu zapobiegania krzywdzeniu dzieci.  

Standardy podstawowe: 

a.      W ramach rekrutacji członków personelu pracujących z dziećmi prowadzona jest ocena przygotowania kandydatów do pracy z dziećmi oraz sprawdzane są ich referencje.  

b.      Organizacja/ instytucja uzyskała informacje z Krajowego Rejestru Karnego o każdym członku personelu (gdy jest to dozwolone przepisami obowiązującego prawa) oraz organizacja/ instytucja uzyskała oświadczenia całego personelu dotyczące niekaralności lub braku toczących się wobec nich postępowań karnych lub dyscyplinarnych za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego - w przypadkach, gdy prawo nie zezwala na uzyskanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego.  

c.      Określone są zasady bezpiecznych relacji całego personelu organizacji/instytucji z dziećmi, wskazujące, jakie zachowania w organizacji są niedozwolone, a jakie pożądane w kontakcie z dzieckiem.  

d.      Organizacja/instytucja zapewnia swoim pracownikom podstawową edukację na temat ochrony dzieci przed krzywdzeniem i pomocy dzieciom w sytuacjach zagrożenia, w zakresie:  

·        rozpoznawania symptomów krzywdzenia dzieci  

·        procedur interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia  

·        odpowiedzialności prawnej pracowników placówki, zobowiązanych do podejmowania interwencji.  

·        procedury „Niebieskie Karty”¹ 

Standardy uzupełniające: 

e.      Cały personel organizacji/instytucji pracujący z dziećmi i ich opiekunami jest przygotowany, by edukować:  

·        dzieci na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem  

·        opiekunów dzieci na temat wychowania dzieci bez przemocy oraz chronienia ich przed przemocą i wykorzystywaniem.  

f.       Personel dysponuje materiałami edukacyjnymi dla dzieci i dla rodziców oraz je aktywnie wykorzystuje.  

3.      PROCEDURY: w organizacji/instytucji funkcjonują procedury zgłaszania podejrzenia oraz podejmowania interwencji w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dziecka.  

Standardy podstawowe: 

a.      Organizacja/ instytucja wypracowała procedury, które określają krok po kroku, jakie działanie należy podjąć w sytuacji krzywdzenia dziecka lub zagrożenia jego bezpieczeństwa ze strony personelu organizacji, członków rodziny, rówieśników i osób obcych.  

b.      Organizacja/ instytucja dysponuje danymi kontaktowymi lokalnych instytucji i organizacji, które zajmują się interwencja i pomocą w sytuacjach krzywdzenia dzieci (policja, sąd rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, ośrodek pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia) oraz zapewnia do nich dostęp wszystkim pracownikom.   

c.      W organizacji/instytucji wyeksponowane są informacje dla dzieci na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży.  

4.      MONITORING: Organizacja/ instytucja monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi standardami ochrony dzieci.

Standardy podstawowe:

a.      Przyjęta polityka ochrony dzieci jest weryfikowana - przynajmniej raz w roku, ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.  

Standardy uzupełniające: 

b.      W ramach weryfikacji polityki organizacja/instytucja konsultuje się z dziećmi i ich rodzicami/opiekunami. 

[1] Dotyczy organizacji/instytucji, które zgodnie z przepisami obowiązującego prawa, realizują procedurę „Niebieskie karty” - jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia.

 Przekonaj się, jak wygląda realizacja standardów ochrony dzieci w praktyce, na przykładzie działalności Przedszkola nr 87 w Warszawie.

Webinar o wdrażaniu Polityki ochrony dzieci w placówkach oświatowych i żłobkach 

Webinar o procedurach interwencji w placówkach oświatowych i żłobkach